Ook apen hebben ‘weerstand’
Een diepe en onbewuste biologische behoefte achter heel veel psychologische mechanismes van werknemers is de behoefte aan een goed ‘nest’, voedsel en voortplanting. Bij mensapen is het zo dat de ‘baas’ het meeste recht heeft. En hoe is het bij mensen? Niet veel anders…
De beste verdiensten, de duurste auto en huizen en de aantrekkelijkste partners staan ter beschikking van de leiders. Het verklaart onze machtsstrijd en ambities, het verklaart ook waarom we in grote auto’s willen rondrijden. Organisaties zijn plaatsen waar het jungle brein weliswaar niet goed is voor gemaakt, maar het herkent instinctief de wegen die diepe biologische behoeftes kunnen bevredigen. Instinctief is hier ook ‘onbewust’. We zullen veranderingen onbewust toetsen op de gevolgen voor onszelf. “What’s in it for me?” is een vraag die in ons onbewuste vaak een pendant heeft in de vraag: “Wat betekent dit voor mijn status?” En die vraag staat synomiem voor: “Kan ik mijn nest goed onderhouden, maak ik kans op seksuele partners en is er voldoende voedsel?”
Wanneer een verandering mij gaat beknotten in die mogelijkheden, en mijn status naar beneden drukt, kom ik in verzet. Ik geef daarvoor allerlei rationele argumenten, maar misschien weet ik helemaal niet zo goed wat mijn argumenten zijn. Angst om mijn stam (gezin) niet meer te kunnen verzorgen, komt nog wel eens bewust op. Status is echter minder makkelijk te bespreken en ook moeilijker om te onderkennen bij jezelf. Maar daarom niet minder bepalend voor de vraag of je een ander wilt volgen in veranderingen of adviezen. Onze cultuur maakt het niet gemakkelijk om moreel gezien minder charmante eigenschappen te erkennen. Als men al moeite heeft om open te zijn over angst voor statusverlies, hoe zal men dan onderkennen dat daarachter motieven schuil gaan van seksuele aard?
