Sillicon Valley maakt Tweede Kamer irrelevant

Vroeger was de wereld simpel. Informatie was schaars. Het verzamelen, bewerken en verrijken van informatie was een hele klus. In grote hiërarchisch opgebouwde organisaties werkten velen samen om die klus te klaren. Elke werknemer hield zich bezig met een klein stukje informatie en alleen de bazen hadden het overzicht. Door met de bazen van andere grote organisaties afspraken te maken, coördineerden zij hun eigen werk, het werk van hun bedrijven en organisaties en daarmee de economie als geheel.

Nu is het anders. In onze netwerksamenleving onderhandelt eigenlijk ‘iedereen met iedereen’ in ketens van toeleveranciers en afnemers. Maar onze ‘vertrouwensinfrastructuur’, zeg maar de standaarden voor hoe we met elkaar omgaan stamt nog uit de tijd waarin informatie schaars was, bazen bepaalden en het volk volgde. Hij is niet toegesneden op de situatie waarin iedereen on-line zaken met iedereen kan doen. Deze lacune ontstaan wordt in hoog tempo opgevuld door grote mondiale platforms, zoals Apple, Google, Facebook. Vanuit Silicon Valley produceren zij een aanhoudende stroom ideeën voor nieuwe diensten die wij – als ze eenmaal bestaan – maar al te graag willen gebruiken. Wie kan zich nog een leven voorstellen zonder What’s app en Google Maps? Wat whizzkids in Californië bedenken, gaat steeds meer bepalen hoe wij ons dagelijks leven inrichten.

Politiek debat hierover is tot nu toe ver te zoeken. Niemand kijkt ervan op dat Google bepaalt welke informatie wordt gepresenteerd bij een zoekvraag Niemand ziet het als een probleem dat Facebook steeds meer een onmisbare nutsvoorziening wordt waar burgers zich bij moeten aansluiten voor toegang tot e-commercediensten. Dat AirBNB een forse verstoring op de woningmarkt in populaire steden creëert, wordt hooguit als een lokaal politiek probleem gezien en dat Über mogelijk onze wet- en regelgeving voor taxi’s irrelevant maakt, vinden velen misschien wel prima, want taxichauffeurs zijn niet echt populair. Maar wat als:

• Apple-Pay het betalingsverkeer in ons land van de banken overneemt en zich volledig aan het toezicht van De Nederlandse Bank onttrekt?
• Google in de praktijk dé toegang wordt tot onze wetgeving en jurisprudentie en dus bron voor wetsuitvoering en rechtspleging?
• Een Über-achtig platform zich meldt voor diensten op het gebied van onderwijs of zorg
• Of een AirBNB-achtig platform zich ook op de verhuur van woningen voor langere periode gaat richten?

Deze dienstverlening zal zeker niet gratis zijn. Een ‘cash-drain’ vanuit onze eigen bankrekeningen, vanuit ons justitieel stelsel, onze ziektekostenverzekeringen, of ons sociaal huurstelsel naar een paar monopolisten in Californië vindt niemand een wenkend perspectief. Maar belangrijker nog: als ze in Sillicon Valley feitelijk bepalen hoe ‘iedereen met iedereen’ tot afstemming komt, bepalen ze dan niet eigenlijk van daaruit de grondstructuur van ons samenleven? En als dat zo is, waar gaan ons kabinet en ons parlement dan eigenlijk nog over…..?