Een veilig teamklimaat
In een team waar het veilig is, heerst een sfeer van vertrouwen. Dat is dus het tegenovergestelde van een team waar wantrouwen en achterdocht de boventoon voert. Dit merk je ook onmiddellijk. Er worden weinig complimenten gemaakt, veel vliegen afgevangen en roddel en achterklap voeren de boventoon. Of misschien is wel sprake van het tegenovergestelde: er wordt weinig of niets tegen elkaar gezegd. Alles wat je zegt kan en zal immers tegen je worden gebruikt.
Wanneer er sprake is van wantrouwen is de kans groot dat veel van wat je zegt verkeerd wordt opgevat of uitgelegd. Dat jij daarbij jouw woorden heel zorgvuldig kiest maakt niets uit. Mensen letten veel meer op datgene wat je zegt in plaats van op de intentie die je hebt. In dit soort teams ben je dus voortdurend op je hoede, of loop je op eieren. Elke non-verbale blik doet je stress niveau omhoog schieten. “Wat heb ik gezegd of gedaan?”. Deze sfeer is meestal niet erg goed voor het zelfvertrouwen van de teamleden, voor de onderlinge sfeer is het dodelijk en de prestaties blijven meestal achter of zijn op z’n minst zorgelijk te noemen.
Hoe anders is dat in teams waar sprake is van een veilig teamklimaat en veel vertrouwen. Daar let men veel meer op de intentie van iemand. Dus ook al zegt iemand eens iets verkeerd dan wordt dat op een goede manier uitgelegd en op een goede manier mee omgegaan. Je kunt je op deze manier nog eens een mindere dag veroorloven. Hierdoor kunnen teamleden veel dichter bij zichzelf blijven, experimenteren met nieuw gedrag of werkzaamheden en kunnen teamleden kritisch blijven naar elkaars prestaties zonder elkaar af te vallen. Dit komt de teamprestaties vaak ten goede.
Hoe krijg je nu een veilig teamklimaat?
1) Houd iedereen aan boord. Dit vraagt van je dat je kijkt naar de patronen in het team. Dat je in de gaten houdt of er mogelijk mensen buiten het team vallen. Als dit zo is ga je op zoek naar manieren om iemand meer onderdeel te laten zijn van het team. Door iemand letterlijk een plek te geven in een vergadering of spreektijd te geven. Je kunt ook zelf in deze persoon investeren door met hem of haar te lunchen en daarbij andere teamleden uit te nodigen. Maak het normaal dat iedereen in dezelfde mate onderdeel van het team is. Let hierbij ook scherp op je eigen voorkeuren. Het is heel verleidelijk om iemand die je graag mag of met wie je professioneel goed klikt meer aandacht te schenken. Als je een team wilt creëren waarin iedereen goed presteert dan vraagt dit dat je alle teamleden evenveel aandacht schenkt.
2) Neem de tijd om elkaar te leren kennen. Dan bedoel ik niet een eenmalige kennismaking. Dit is zeker nuttig maar niet voldoende. Neem regelmatig de tijd om de kennismaking met elkaar te verdiepen. Zorg ervoor dat teamleden elkaar op allerlei verschillende manieren leren kennen. Dit versterkt de onderlinge band. Wanneer teamleden een sterkere onderlinge band hebben is de kans op meer vertrouwen groter.
3) Laat je eigen kwetsbaarheden zien. Dit is een manier om de onderlinge band nog meer te versterken. Wanneer jij als leidinggevende je kwetsbaar kunt opstellen geef je daarmee het voorbeeld voor de andere teamleden. Zij kunnen zichzelf helemaal laten zien: met hun sterke kanten maar ook met hun onvolmaaktheden en twijfels.
4) Bespreek met elkaar de ongeschreven regels in jullie team. Om succesvol te kunnen zijn in een team moet je weten welke ongeschreven regels er zijn. Sterker nog in veel teams geldt hoe beter je de ongeschreven regels begrijpt en je daarnaar gedraagt, hoe succesvoller je bent. Niet elke ongeschreven regel draagt echter bij aan succesvol teamgedrag. Dit met je team bespreken levert vaak veel op.
5) Zoek naar manieren om de verschillen in jouw team optimaal te benutten. Wees daarom als leidinggevende scherp op afwijkende meningen. Deze afwijkende meningen zorgen regelmatig voor spanning in een overleg. Ze zorgen er echter ook voor dat de besluiten van een hoger niveau zijn. Vraag daarom actief naar afwijkende meningen en wees alert op aarzelende vormen van tegenspraak.
6) Benut elkaars kwaliteiten. Uit recentelijk onderzoek blijkt dat ons brein feedback snel registreert als een bedreiging met als gevolg dat we zelf in de aanval gaan. Het werkt veel beter om met elkaar in gesprek te gaan en te bekijken op welke wijze het team elkaars kwaliteiten kan benutten. Teamleden voelen zich hierdoor meer met elkaar verbonden.
Dat zijn behoorlijk wat stappen die je als leidinggevende kunt zetten om een veiliger teamklimaat te creëren. Wil je hiermee aan de slag? Kies dan één stap uit en ga daar de komende tijd eens flink mee experimenteren. Ik hoor graag met welke stap jij aan de slag gaat.
