Auteurs schrijven gastcolumns

Onze auteurs schrijven niet alleen boeken, maar ook artikelen voor diverse media om hun expertise te delen. Recent verschenen gastcolumns van Guido de Valk en Bert Overbeek naar aanleiding van hun jongste boeken.

Afgelopen vrijdag verscheen een gastcolumn over ‘succesvol ondernemerschap met het brein in gedachten’ van Guido de Valk (op de foto) op het ondernemersplatform Baaz. Hier werd zijn boek ‘Neuroleiderschap‘ enkele dagen eerder ook al uitgeroepen tot boekentip. Voor Guido’s column, zie hier.

Bert Overbeek, auteur van ‘Het Flitsbrein‘ (dat vorig jaar verscheen), staat vanaf vandaag met een gastcolumn of preview op de website van Managementboek, het businessplatform voor managementinformatie. Dit naar aanleiding van zijn nieuwe boek ‘Mannen en/of Vrouwen, diversiteit op de werkvloer‘ dat komende vrijdag zal verschijnen. Deze preview is hier te lezen.

Besluitvorming is geen pokerspel!

De wereld verandert razendsnel. Door het internet zien bedrijven ‘plotseling’ van alles gebeuren. Er is een dringende behoefte aan de juiste data ‘om de besluitvorming te verbeteren’. Gebleken is dat goede data je performance met 25% verbeteren. Het probleem is echter dat de juiste data heel moeilijk te vinden is. En als we die juiste data vinden, gaan we er niet goed mee om.

We baseren ons bijvoorbeeld op te oude data of juist op te nieuwe. Ook maken we fouten door teveel aan het oude te willen vasthouden, of aan groupthinking te doen: doordat teamleden hetzelfde zijn, is er te snel consensus. In mijn boek ‘Het Flitsbrein’ noem ik nog vier van die valkuilen, want het zijn er acht in totaal. Voordat je de juiste data hebt, ben je dus wel even bezig. En dan nog bedreigen je allerlei valkuilen. Dus zijn mensen gaan zoeken naar een alternatief voor big data. En kwamen bij intuitie. Heel veel mensen geloven namelijk dat hun intuitie zonder meer betrouwbaar is. Ze nemen besluiten op hun ‘onderbuik’.

Maar wat blijkt? Voor een goede intuitie heb je veel ervaring en kennis nodig. En ook mensen die dat missen, of op een bepaald gebied missen, geloven heilig in hun intuitie. Ten onrechte. Maar waarom denken we dan toch dat onze intuitie zo bovenmate betrouwbaar is? Door overtuigingen meestal. Doorbeliefs. En dan hebben we ook nog de eigenschap om onze ingevingen en beoordelingen te overschatten.

Dit laatste blijkt uit onderzoek van Charbis en Simmons, twee Amerikanen, die hebben vastgesteld dat jij en ik werkelijkheid met illusie vermengen. Ons brein maakt denkfouten, maar registreert dat zelf niet. We zijn al tevreden als iets goed voelt of veilig. Een erfenis uit de tijd dat we in jungles en op jachtvelden waren.

Dit alles heeft ver strekkende gevolgen voor de kwaliteit van onze zakelijke en persoonlijke besluiten. Waardoor we missers maken. En slechte besluiten nemen. In het verleden zijn mensen daardoor de ontdekking van the Beatles, U2 en Madonna misgelopen, zoals je in ‘Het Flitsbrein’ kunt lezen. En wat te denken van al die bestuurders die de fout ingaan door verkeerde keuzes. En denk maar niet dat er een was onder hen die dacht dat hij een verkeerde beslissing nam.

 

Over mannen en vrouwen gesproken

Over twee weken zal het nieuwe boek ‘Mannen en/of Vrouwen‘ van auteur Bert Overbeek verschijnen. Er wordt nog druk gewerkt aan het binnenwerk, maar het omslag is al wel gereed.

Vorig jaar april verscheen ‘Het Flitsbrein‘ van Bert Overbeek bij Futuro Uitgevers. In zijn nieuwe boek met de ondertitel ‘diversiteit op de werkvloer‘ bespreekt Overbeek aan de hand van praktische en leuke voorbeelden, de verschillen tussen mannen en vrouwen op het gebied van tradities, hormonen, gedrag, groepsdynamica, leeftijd en sociaal-culturele invloeden. Daarnaast gaat Bert dieper in op de verschillende soorten teams (qua samenstelling mannen en/of vrouwen) en geeft hij daarbij aan hoe je deze teams het beste kunt aansturen.

Mannen en/of Vrouwen verschijnt op vrijdag 29 januari en is beschikbaar als papieren boek en als e-book.

Change en draagvlak…zucht

Vrijwel bij ieder veranderproces is het belangrijk dat managers de dingen vanuit een ‘gedragen visie’ implementeren. In de praktijk blijkt dit moeilijk. Medewerkers gaan niet zomaar ‘mee’. De ideeen die de veranderaars vooraf hebben over hun medewerkers gaan er vanuit dat duidelijkheid over de doelstellingen en over het ‘gewenste gedrag’ voldoende basis is.

Uit allerlei studies blijkt dat eigenaarschap dan een rol speelt. Medewerkers moeten het gevoel krijgen dat de verandering ‘van hun’ is. Pas na omarming van de visie zullen zij het verhaal ook met enthousiasme gaan doen. Om de betrokkenheid te vergroten passen veel managers de coachende stijl toe of laat hun medewerkers in sessies meedenken over de operationele kant van het veranderplan. De kaders staan dan echter vast, en ook die moeten gedragen worden. Vaak richt weerstand van medewerkers zich op die kaders, waarop zij weinig tot geen invloed hebben. Op zich geen probleem, als je duidelijk zegt dat dat zo is, maar als je vindt dat dat ‘iets van hun’ moet worden, dan wordt het lastig. Het is namelijk niet ‘van hun’ maar van het management. Maar goed, ondanks de weerstand moet de verandering doorgaan en dus worden er afspraken gemaakt. Als medewerkers dingen doen die afwijken van die afspraken moeten managers en teamleiders hen daarop aanspreken. Blijft het gedrag afwijken van de afgesproken doelen, dan volgen er correcties, officiele waarschuwingen en in het uiterste geval schorsingen, salariskortingen, sancties en zelfs ontslag.

Zo ongeveer verloopt de implementatie van veranderingsprocessen, aangekleed met stappenplannen, faseringen, coalities en communicatieafspraken. Soms genereert het even energie, maar het geloof bij medewerkers in veranderingen is behoorlijk afgenomen als ze ouder worden en meerdere veranderingen hebben meegemaakt. Daar voeren ze allerlei argumenten voor op. Verandermoe, ‘er wordt toch niet naar ons geluisterd’, teveel managers in zoveel jaar, te vaak iets met enthousiasme ingezet dat niet is afgemaakt, etcetera. Voor je het weet zit je weer in zo’n proces van enthousiast implementerende managers, die draagvlak proberen te creeeren bij een club die daar eigenlijk geen zin in heeft en die allerlei sessies moet volgen waar niemand zin in heeft. En de vraag is natuurlijk: hoe komt dat toch? Ik denk dat er veel oorzaken voor zijn, maar de belangrijkste is het verkeerde mensbeeld dat schuilgaat achter dit verhaal. Het idee dat elk management team mensen voor veranderingen kan interesseren en tot veranderingen kan bewegen, door overtuigen, door stappenplannen, door veranderingen ‘coachend op te leggen’ of directief te implementeren, gaat ervan uit dat mensen te programmeren zijn.

Deze manier van mensen benaderen doortrekt vrijwel alle veranderingsprocessen, en is er volgens mij de oorzaak van dat de veranderprocessen zo weinig gedijen. De oorzaak is bijzonder simpel: het is niet alleen je schema, je stappenplan of de manier van communiceren die helpen het draagvlak te scheppen. Het zijn vooral de mensen die de verandering brengen die bepalen of mensen een verandering zullen omarmen. Mensen laten zich best leiden en overtuigen en meenemen in veranderingen, zelfs als deze minder leuk zijn. Maar dan moeten zij zich door die personen willen laten leiden, laten overtuigen en willen laten meenemen. En daar laat je niet zomaar even een LEAN-plannetje op los. Want onder acceptatie van mensen als leider of adviseur zitten complexe biopsychologische processen. Wie geen inzicht heeft in deze processen, heeft grote kans dat zijn veranderingsplannen mislukken, zelfs als aan de belangrijkste voorwaarden is voldaan.

Kort gezegd willen mensen best ‘mee’ als ze jou als veilig ervaren en je als leider erkennen. Je kunt als manager wel vinden dat je geen vrienden hoeft te zijn met je medewerkers, en denken dat samenwerking ook zonder gevoelens van sympathie wel lukt, maar dat blijkt in de praktijk gewoon moeilijker te zijn dan je denkt. Het punt is dat wij mensen beschikken over een ‘jungle brein’. In de vele miljoenen jaren waarin we ontwikkelden van de voorvader van alle apen tot nu, zijn we vooral bezig geweest met overleven door middel van eten, veilige omstandigheden zoeken en voortplanten. En daar is ons brein op ontwikkeld. En dat jungle brein doet volop mee in de veranderingsprocessen. Veel succes met de volgende verandering! En dat meen ik.

Ook apen hebben ‘weerstand’

Een diepe en onbewuste biologische behoefte achter heel veel psychologische mechanismes van werknemers is de behoefte aan een goed ‘nest’, voedsel en voortplanting. Bij mensapen is het zo dat de ‘baas’ het meeste recht heeft. En hoe is het bij mensen? Niet veel anders…

De beste verdiensten, de duurste auto en huizen en de aantrekkelijkste partners staan ter beschikking van de leiders. Het verklaart onze machtsstrijd en ambities, het verklaart ook waarom we in grote auto’s willen rondrijden. Organisaties zijn plaatsen waar het jungle brein weliswaar niet goed is voor gemaakt, maar het herkent instinctief de wegen die diepe biologische behoeftes kunnen bevredigen. Instinctief is hier ook ‘onbewust’. We zullen veranderingen onbewust toetsen op de gevolgen voor onszelf. “What’s in it for me?” is een vraag die in ons onbewuste vaak een pendant heeft in de vraag: “Wat betekent dit voor mijn status?” En die vraag staat synomiem voor: “Kan ik mijn nest goed onderhouden, maak ik kans op seksuele partners en is er voldoende voedsel?”

Wanneer een verandering mij gaat beknotten in die mogelijkheden, en mijn status naar beneden drukt, kom ik in verzet. Ik geef daarvoor allerlei rationele argumenten, maar misschien weet ik helemaal niet zo goed wat mijn argumenten zijn. Angst om mijn stam (gezin) niet meer te kunnen verzorgen, komt nog wel eens bewust op. Status is echter minder makkelijk te bespreken en ook moeilijker om te onderkennen bij jezelf. Maar daarom niet minder bepalend voor de vraag of je een ander wilt volgen in veranderingen of adviezen. Onze cultuur maakt het niet gemakkelijk om moreel gezien minder charmante eigenschappen te erkennen. Als men al moeite heeft om open te zijn over angst voor statusverlies, hoe zal men dan onderkennen dat daarachter motieven schuil gaan van seksuele aard?

Lezen, gast! Daar word je slim van…

Het economiekatern van het NRC had kort geleden veel over de val van bedrijfstoppers. Een op de twintig topmensen heeft iets gedaan dat we verwerpelijk vinden. Witwassen, belasting ontduiken, frauderen, dat soort dingen.

Geen kleine dingen dus en echt dingen die bedrijfstoppers niet horen te doen. Uiteraard kwam VVD’er Hermans langs, de droevige Buck Groenhof van SNS Reaal en ook Timo Huges weer. Van Deijsselbloem weet iedereen intussen dat hij met verschillende maten meet en oneerlijk is. Maar die zal wel blijven zitten. Een echte overlever vind ik het.

Toch prettig om in zo’n gezelschap van in opspraak geraakte grote jongens iemand met een onberispelijke staat van dienst tegen te komen. Frans Muller, CEO van het fusiebedrijf van Delhaize en Ahold, maakte in de kolommen van het zaterdagkatern van het NRC een frisse indruk. En hij had een bijzondere uitspraak. Tussen allerlei meer business gerichte vragen zat ook een vraag over het nut van Grieks en geschiedenis op de middelbare school.

Hij had wel het een en ander geleerd, deze Muller, waar hij tot op de dag van vandaag plezier aan beleefde. Zo had hij geleerd om dingen vanuit verschillende gezichtspunten te bekijken, wat erg belangrijk is in zijn werk als CEO. En ten tweede had hij veel inzicht in andere culturen, wat ook al belangrijk was. Muller is niet de eerste die benadrukt dat het goed voor je carriere is wanneer je je breed orienteert en wanneer je veel leert. Ricardo Semmler, niet de minste, raadde de jonge carrieremaker aan om romans te lezen. Kafka bijvoorbeeld. Daar leer je echt veel van, vond hij. Ik vond dit een erg goede tip, omdat het lezen je echt verdiept. Aanrader dus.

Meerdere titels in magazine

Meerdere titels van Futuro Uitgevers zijn opgenomen in de jongste uitgave van Managementboek Magazine, die gisteren is verschenen en wordt verspreid over enige tienduizenden abonnees.

Liefst 3 boeken vonden een plekje in het tijdschrift, waaronder Het Flitsbrein van Bert Overbeek dat een uitgebreide recensie kreeg. Tevens staan Groepsdruk (van Annemieke Figee en Leonie van Rijn) en Koppelzones (Nanko Boerma, Frank den Butter en Jelle Joustra) in het magazine. Zowaar een mooie score, en een mooie erkenning voor de auteurs.

Interview met Bert Overbeek

Bert Overbeek, auteur van het boek ‘Het Flitsbrein’, heeft een interview gegeven aan Managementboek.nl.

‘Intuïtie is de generator van goede oplossingen en ideeën’
Gebruik je intuïtie als generator van oplossingen en ideeën. Gebruik je verstand en aanwezige data om haar aan te scherpen. Maar je moet dan wel goed weten hoe intuïtie werkt.
Lees het volledige interview op Managementboek.nl

en lees ook de recensie van Het Flitsbrein

Recensie Het Flitsbrein in NrcNext

‘De vele voorbeelden zorgen ervoor dat het makkelijk wegleest’. Zo valt vanochtend te lezen in een recensie van het boek Het Flitsbrein in NrcNext.

Mensen die puur op intuitie varen, moet je niet vertrouwen, zo concludeert recensent Alex van der Hulst in NrcNext. ‘Hij (Overbeek) laat de voors en tegens zien van het beslissen op intuitie, maar schuwt ook geen waarschuwingen voor beslissingen die puur op data zijn gebaseerd’, zo valt te lezen. Het is de eerste recensie in een landelijk dagblad van Het Flitsbrein, dat als eerste uitgave van het nieuwe Futuro Uitgevers is verschenen.

Lees de recensie ook online

 

 

Overbeek verzorgt Flitsbrein-training

Bert Overbeek, auteur van Het Flitsbrein (praktisch boek over samenhang tussen brein en intuitie) is niet alleen spreker op het Empower your People-evenement op 22 juni te Utrecht, maar zal enkele dagen later ook een Flitsbrein-training verzorgen te Amersfoort.

Je intuïtie gebruiken is populair, maar helaas heeft je intuïtie het ook niet altijd bij het rechte eind. Daarom heb je meer inzicht nodig in de valkuilen van je ingevingen. Dat verkrijgen van inzicht kan al binnen een dag, want Bert Overbeek geeft een workshop over het onderwerp op 25 juni in Amersfoort. De basis van de workshop is het boek Het Flitsbrein dat nu al meer dan een week in de Managementboek top-10 staat.

De workshop vindt plaats in stadscafe De Observant en duurt van 9.30 tot 17.00 uur. Deelname kost 235 euro excl. BTW en kosten voor koffie en lunch. Kopers van het boek Het Flitsbrein krijgen 25 euro korting, op vertoon van de aanschafbon (vermits gekocht bij managementboek.nl). Bovendien ontvangen deelnemers op de dag zelf een cadeautje in de vorm van Bert’s eerdere boek Heerlijk, de werkvloer op. Je kunt je direct bij Bert Overbeek aanmelden via mail.